Грипп февральте пуçланĕ

Грипп сăлтавĕ иммунитет начарланнинче тата хытă шăннинче мар, грипп вирусĕнче. Унăн уйрăмлăхĕ вăл улшăнса тăма пултарассинче. Медицинăра çырса кăтартнă грипăн виçĕ ушкăнĕ (А, В тата С) черечĕпе пул­ма тата хăйсен тытăмне улăштарма пултараççĕ. Çавăнпа та эпидеми тапхăрĕнче кашни çул пирĕн иммунитетлă система çĕнĕ микроорганизмпа тĕл пулать, çавă унпа кĕрешĕве йывăрлатать.

А типлă вирус чирĕн йывăр формисен „пуянлăхĕпе” тата анлă сарăлнипе уйрăлса тăрать. С грипп вирусĕ – сахалрах агрессивлă. В тип сарăлас интенсивлăхпа тата пуçаракан чир йывăрлăхĕпе вăтам вырăн йышăнать.

Грипп чухне чир ертекен çăлкуç – чирлĕ çын, сайра хутра хăшпĕр чĕрчунсем: сыснасем, кайăксем. Грипăн уçăмсăр форми­не чирлекен çынран та ертме пу­лать, вăл сахал палăрать, çын ăна чир вырăнне йышăнмасть.

Грипп сывлăшпа-тумлампа куçать. Чирлĕ çын ÿсĕрнĕ, апчхулатнă тата сывланă чухне хăй тавра сывлăшра вĕçекен чир ертекен „пĕлĕт” – çăра сурчăкăн, сăмсаран тухакан лăймакан пĕчĕк пайĕсем - йĕркелет. Çак пĕчĕк пайсене сывласа илни грипп вирусĕ сывă çыннăн организмне кĕрекен çул пулса тăрать.

Вăрттăн – инкубаци – тапхăрĕ 5-6 сехетрен пуçласа 3 талăк таран пыма пултарать. Çак вăхăтра вирус çăварăн тата сăмсан лăймака сийĕ урлă организма кĕме ĕлкĕрет, иммунитетлă система ăна хирĕç тăма хăтланать. Инку­баци тапхăрĕн тăршшĕ вирус тĕсĕнчен, чир вăйĕнчен тата уйрăм çыннăн иммунитетлă системи мĕнле шайра пулнин­чен килет. Инкубаци тапхăрĕ хыççăн чир паллисем палăраççĕ, вĕсем тĕрлĕ йĕркепе иртме пултараççĕ.

1. Сунас ерни, сăмса ху­планни, апчхулатни, пырта кăтăклантарни – чирĕн час-часах пулакан малтанхи палли­сем.

2. Вăй çукки, шăм-шак сур­ни пуçланакан чирĕн пĕрремĕш паллисем е умĕнхи пунктра палăртнисем хыççăнхи паллăсем пулма пултараççĕ.

3. Температура, яланхи пек, чир ертнĕ малтанхи сехетсен­че хăпарать. Грипп вăхăтĕнче вăйлă сивчир пулать, темпера­тура 40 градус таран тата ытла­рах та хăпарать.

4. Ÿслĕк каярах палăрать, малтан вăл типĕ пулать, тип пырпа бронхсене „çурать”, ан­чах нимĕн те тухмасть. Майĕпен ÿслĕк çемçелет, çăра сурчăк тухма пуçлать. Енчен те ÿслĕк йытă вĕрнине аса илтерет пул­сан, карланкă шыçнă, сывлама хĕн пулма пултарать.

1. Конъюнктивит куçсем хĕрелнипе тата пÿрленнипе палăрать, вăл куç хăрпăкĕсем çине çыпăçса хытса ларать.

2. Вăйлă сунас.

3. Пыршăлăх чирĕсем палăрни. Грипп чухне пĕр хутчен хăстарма тата варвитти пулма пултарать, анчах та çакă апат хуранĕпе пыршăлăх системи вирус лек­нипе мар, организм хавшанипе хирĕç тавăрнин результачĕ. Хут-хут хăстарнипе тата варвитти­пе палăракан „пыршăлăх грипĕ” грипп шутланмасть – ку чире урăх вирус пуçарать.

Чир йĕркеллĕ иртнĕ чухне 5-6-мĕш кун хал лайăхланать, температура йĕркене кĕрет. Яланхи пек, 7-10-мĕш кунхине çын чĕрĕлет. Анчах та вăйсăрлăх, хăвăрт ывăнни, ĕçлес пултарулăх кемни сыхланса юлма, вĕсем 2-3 эрнене пыма пултараççĕ.

Иммунитетлă система начар чухне (сăмахран, ватă çынсен тата ачасен), сипленмесен е тĕрĕс мар сипленсен, режима пăссан пулать.

1. Бронхит: чирлеме пуçланă хыççăн эрне тăршшĕне ÿслĕк иртмест, сарă, симĕсрех, сăрă тĕслĕ пÿрлĕ çăра сурчăк ну­май тухать.

2. Пневмони – час-часах ви­рус лекнипе мар, вирус сиенлетнĕ лăймака витĕмĕ урлă кĕнĕ бакте­рисене пула ÿпке тĕртĕмĕ шыçни. Тарăхтаракан ÿслĕк, çавăн чухне чирлĕ çыннăн пĕтĕмĕшле халĕ на­чар, температури пысăк. Хăшпĕр чухне геморраги пневмонийĕ – чирĕн уйрăмах йывăр тĕсĕ – пулма пултарать, вăл сайра мар вилĕмпе вĕçленет.

3. Менингит тата энцефа­лит – пуç мими тата унăн витĕмĕ шыçнипе палăракан йывăр чир. Чир ытларах ачасен пулать – çитĕннисен кун пек вĕрĕлни сайра аталанать. Менингит тата энцефалит питĕ йывăр иртеççĕ, интенсивлă терапи ыйтаççĕ, вилĕмпе вĕçленме пултараççĕ.

4. Шăнăр туртса тытамак тытни – тĕп нерв системи сиенлен­нин палли е температура пысăк пулнине организм хирĕç тавăрни пулма пултарать.

5. Галлюцинациллĕ пси­хозсем – пуç мимин функцийĕ пăсăлнипе йывăр наркăмăшланнин палли пулса тăрать.

Чирлĕ çынна лăпкăлăх кирлĕ – ытларах выртма сĕнеççĕ. Хăнăхнă активлăх (яланхи ĕç, кил хуш­шинчи ĕçсем) сиенлĕ, чир йывăр вĕрĕлни патне илсе çитерме пул­тарать.